OSMANLI KADIRGASI

Baştarda: Osmanlı Denizciliğinin Görkemi

Osmanlı denizcilik tarihinin en ihtişamlı ve görkemiyle hafızalarda yer eden unsurlarından biri de kadırgalardır. Bu gemiler, Akdeniz'i bir Osmanlı gölüne dönüştüren Barbaros Hayrettin Paşa ve ardıllarının ellerinde Osmanlı deniz gücünün en güzide temsilcilerinden olmuştur.

Bu sanat eseri nitelğindeki model, 32 çifte kürekle donatılmış bir Osmanlı baştardasını ayrıntılı bir işçilikle yeniden canlandırmaktadır. Tamamen ahşap malzemeyle ve el işçiliğiyle üretilen bu model, 1/60 ölçekte olup 106 cm boyundadır. Osmanlı dönemi sanatından esinlenen baş bodoslama ve kıç yanlarındaki zarif motifler, o dönemin estetik anlayışını yansıtmaktadır.

Model, Osmanlı donanmasının en meşhur kaptanlarından Barbaros Hayrettin Paşa'nın forsunu taşımakta ve 3 kıç feneriyle bir baştardayı temsilen şekillendirilmiştir. Küreklerin her biri, 7 forsa tarafından çekilmekte olup bu detay, Osmanlı denizcilik geleneğinde insan gücünün ve disiplinin ne denli önemli olduğunu ortaya koyar.

Silah teçhizatı olarak gemide 5 adet top ve kıç güvertede, geminin güvenliğini sağlamak üzere kullanılan 4 adet falconet yer almaktadır. Bu unsurlar, Osmanlı donanmasının hem hücum hem de savunma kabiliyetini yansıtmaktadır. Ayrıca, gemi rüzgarlı havalarda kullanılmak üzere 2 latin yelkenle donatılmış olup, Osmanlı denizciliğinin hem kürek gücüne hem de yelken teknolojisine hakimiyetini gözler önüne sermektedir.

Bu baştarda modelinin her ayrıntısı, Osmanlı'nın denizlerdeki kudretini ve görkemi tekrar hatırlatır niteliktedir. El işçiliği ve tarihi doğruluğa sadık kalınarak hazırlanan bu eser, bir zanaatkarlık başyapıtı olarak Osmanlı deniz mirasına saygı duruşu niteliğindedir. Bu model, Osmanlı'nın Akdeniz'deki egemenliğini taşıyan baştardaların gücünü ve zarafetini bugünün gözleri önüne getiriyor.

YAPIM: A. CENGİZ DUMLUPINAR